บาดแผลถูกของแข็งมีคม

Fri Oct 07, 2011 12:58 am

บาดแผลจากของแหลมหรือของมีคมอาจแบ่งออกได้เป็น 4 ประเภท คือ
1.บาดแผลถูกแทง (stab wounds)
2.บาดแผลถูกเชือด (incised wounds)
3.บาดแผลถูกฟัน (chop wounds)
4.บาดแผลจากการรักษาของแพทย์ (therapeutic wounds)
บาดแผลถูกแทง(stab wounds)
บาดแผลถูกแทงเกิดจากวัตถุมีคม ส่วนใหญ่เกิดจากการฆาตกรรม ความยาวของบาดแผลจะเท่ากับความกว้างของของวัตถุที่แทง ขอบแผลจะเรียบ ไม่มีขอบถลอกหรือช้ำเขียว ไม่มีโพรงแผล และไม่มีสะพานเนื้อเยื่อ(tissue bridge) ฉะนั้นการบรรยายลักษณะของบาดแผลถูกแทงไม่ควรใช้คำว่า บาดแผลฉีกขาด(laceration)เพราะ บาดแผลฉีกขาดเกิดจากของแข็งไม่มีคม ควรจะเรียกว่า บาดแผลถูกแทง อาวุธที่ใช้ส่วนใหญ่เป็นมีด(ซึ่งมักทำให้เกิดบาดแผลถูกปาดด้วย) ส่วนใหญ่เป็นมีดทำครัว คือ มีใบมีดบาง คมด้านเดียว กว้างประมาณ 3 - 4 ซม. ยาวประมาณ 10 - 15 ซม. นอกจากนั้นวัตถุที่มีความแหลมคมทุกชนิดสามารถใช้แทงได้ทั้งสิ้น เช่นขวดแตก (ผู้เขียนเคยตรวจผู้ถูกแทงตายด้วยขวดแตกลึกถึง 20 ซม.) ไขควง เหล็กขูดชาร์ป กรรไกร ส้อม ฯลฯ
ความต้านทานของร่างกายต่อการแทงนั้น มีเฉพาะที่ผิวหนัง ดังคำโบราณว่า”หนังเหนียว”เป็นคำที่ถูกต้องโดยแท้ เพราะถ้าคมมีดผ่านผิวหนังไปได้แล้ว เนื้อเยื่ออื่นๆแทบจะไม่มีความต้านทานเลย(ไม่นับกระดูก) ไม่ว่าจะเป็นกล้ามเนื้อ ตับ ปอด หัวใจ ลำไส้ ฯลฯ ใบมีดส่วนที่เหลือแทบว่าจะไหลตามเข้าไปได้เลย(จึงมีคำว่า”ผีผลัก”) ดังนั้นเมื่อเห็นคนถูกแทงจน”มิดด้าม”ก็ไม่ได้หมายความว่า คนแทงต้องใช้แรงมากมายแต่อย่างใด

ขนาดและรูปร่างของบาดแผลถูกแทงขึ้นอยู่กับ ลักษณะของอาวุธ ทิศทางในการแทง, การเคลื่อนไหวของใบมีดขณะอยู่ในแผล, การเคลื่อนไหวของผู้ถูกแทงและแรงดึง ของผิวหนัง
แผลถูกแทงจะมีลักษณะกว้างกว่าใบมีดได้ ถ้าคมของมีดบาดผิวหนังต่อออกไป
ความลึกของแผลอาจจะลึกกว่าความยาวของใบมีดได้เนื่องจากร่างกายสามารถยุบลง หรืออาจสั้นกว่าความยาวของใบมีดถ้าแทงไม่สุด
ถ้ามีบาดแผลจำนวนมาก การตรวจอย่างระมัดระวังทุกแผลอาจจะช่วยบอกลักษณะของอาวุธได้ แต่การวัดสันมีดที่แผลเพื่อหาความหนาของใบมีดนั้นจะคลาดเคลื่อนเสมอ ไม่ควรเชื่อถือ
แผลที่แทงตามลายผิวหนังปากแผลจะแคบ ถ้าแทงขวางลายผิวหนังปากแผลจะกว้าง
แผลที่ถูกแทงด้วยมีดสองคมจะมีมุมแหลมทั้งสองข้าง ถ้าคมด้านเดียวก็มีมุมแหลมข้างเดียว
แต่มีดที่บางมากอาจเห็นคล้ายสองคมได้ หรือถ้าเป็นการแทงกึ่งปาดก็อาจเกิดเหมือนสองคมได้ การระบุอาวุธที่แน่นอนคือต้องมีเศษอาวุธหักคาในบาดแผลเท่านั้น
การบิดมีดขณะใบมีดอยู่ในร่างกายหรือผู้ถูกแทงดิ้นระหว่างมีดอยู่ในแผลอาจจะทำให้แผลเป็นรูปตัว Y หรือตัวL ก็ได้ การย้ำใบมีดอาจจะเห็นปลายข้างหนึ่งเป็นสองคม
ผู้เขียนเคยพบศพถูกแทงหนึ่งแผลที่หน้าอกซ้ายและบาดแผลมีลักษณะขยับเล็กน้อย แต่การผ่าศพพบว่าผู้ตายมีบาดแผลที่หัวใจสองแผลติดกัน แสดงว่ามีการแทงย้ำสองครั้งหรือผู้แทงไม่ได้แทงย้ำแต่ผู้ถูกแทงล้มตามมาขณะผู้แทงกำลังดึงมีดออกก็ได้ การแปลผลต้องแปลครอบคลุมความเป็นไปได้ให้ครบถ้วน

การฆ่าตัวตายด้วยการแทงตัวเองพบน้อยมาก สถิติจากศพที่เข้ามาสถาบันนิติเวชวิทยามีเพียงไม่ถึง 1% และไม่มีผู้หญิงเลย
การฆ่าตัวตายด้วยของแข็งมีคมนั้นแผลจะอยู่นอกเสื้อผ้า ไม่ว่าจะแทงท้อง แทงหน้าอก ก็จะปลดกระดุมเสื้อผ้าออกก่อนเสมอ จะเชือดข้อมือก็จะเอาแขนเสื้อขึ้น หรือถ้าเชือดคอก็จะปลดเน็คไทออกก่อน เรียกว่าเป็นบริเวณที่เลือกสรรแล้ว
การแทงมักมีแผลแห่งความไม่แน่ใจ(hesitation mark)เสมอ เช่นการเชือดคอฆ่าตัวตายก็มักจะพบแผลตื้นๆ1-2รอยข้างๆบาดแผลที่ทำให้ตาย เนื่องจากไม่แน่ใจว่าจะเจ็บอย่างไรหรืออย่างไรทำให้ตายเป็นต้น แต่ถ้าเป็นการฆาตกรรมจะไม่พบhesitation mark และแผลมักอยู่กระจายไปทั่วตัวไม่อยู่เป็นกลุ่ม และอาจจะมีแผลการป้องกันตัวด้วย
แผลถูกแทงบริเวณหน้าอกมักตายจากการแทงเข้าหัวใจหรือหลอดเลือดแดงใหญ่ กลไกในการตายอาจจะเป็นเพราะเสียเลือดมาก หรือการมีเลือดขังในช่องเยื่อหุ้มหัวใจ(มากกว่า150ซีซี) หรือมีเลือดขังอยู่ในช่องอกมาก หรือทั้ง3อย่างรวมกัน แต่ถ้าแทงถูกเส้นเลือดเลี้ยงหัวใจพอดีจะตายอย่างรวดเร็วโดยอาจจะมีเลือดออกเพียงเล็กน้อย
นอกจากหัวใจแล้วแผลที่หน้าอกอาจจะเข้าปอด เกิดลมออกมาในช่องอกมากหายใจไม่ได้
การแทงตอนล่างของหน้าอก อาจทะลุกระบังลม ตับ เส้นเลือดใหญ่
การแทงที่ท้อง มีบาดแผลหน้าท้องเพียง 60%เท่านั้นที่ทะลุเข้าช่องท้อง กลไกในการตายเกิดจากการแทงถูกเส้นเลือดใหญ่ในท้องและอาจจะไม่ถึงตายในทันทีสามารถแทงตัวเองได้อีก ฉะนั้นแผลฆ่าตัวตายด้วยการแทงท้องจึงอาจจะมีแผลตาย 2 แผล
บางครั้งการถูกแทงที่ท้องมีดทะลุเข้าเฉพาะลำไส้หรือกระเพาะอาหารซึ่งไม่น่าเป็นสาเหตุตายถ้าได้รับการรักษา ถ้าไม่รักษาจะมีการติดเชื้อและอักเสบอย่างรุนแรงในช่องท้องทุกรายและตายเกือบทุกราย

การแทงคอ แผลที่แทงอาจตัดเส้นเลือดทำให้เสียเลือดมาก นอกจากนั้นการแทงถูกเส้นเลือดดำที่คอจะทำให้อากาศเข้าหัวใจได้ง่ายและตายอย่างรวดเร็วจากอากาศอุดในหัวใจและเส้นเลือดปอด (เกิน 100 ซีซี)แพทย์ควรทำ x-rays ทรวงอกทุกครั้งที่ถูกแทงที่คอ หรือการตายเกิดจากขาดอากาศก็ได้เพราะเลือดที่ออกที่คอ คั่งจนดันหลอดลมให้ตีบตันหรือเลือดสำลักเข้าหลอดลมก็ได้ ถ้าแผลที่เส้นเลือดคอมีการอักเสบอาจจะเกิดก้อนเลือดเล็กๆและหลุดไปอุดเส้นเลือดในสมองให้เป็นเหตุตายในเวลาต่อมาก็ได้
แผลถูกแทงที่ศีรษะพบน้อย และยิ่งกรณีที่จะเกิดอันตรายต่อสมองยิ่งพบน้อยมาก เกิดขึ้นได้จากการแทงเข้าทางลูกนัยน์ตาหรือทางขมับเพราะกระดูกขมับบางที่สุดของกะโหลก การแทงถูกสมองแผลเดียวโดยส่วนใหญ่มักไม่ตายสามารถวิ่งหนีได้อีกไกล แต่มักตายต่อมาจากเลือดออกหรือติดเชื้ออักเสบในภายหลัง การแทงที่กะโหลก มีโอกาสพบสิ่งที่แทงหักคาในแผลได้มากจะต้องพยายามหาดู
การแทงที่กระดูกสันหลังก็พบน้อยเช่นกัน ถ้าเผอิญเข้ากระดูกสันหลังร่างกายก็จะเป็นอัมพาตของอวัยวะใต้ส่วนที่ถูกแทง
แผลถูกแทงตายที่พบบ่อยที่สุดคือแผลที่หน้าอกซ้ายเข้าหัวใจ อาจจะเนื่องจากผู้แทงถนัดขวา หรือเป็นที่รู้กันอยู่ว่าหัวใจอยู่อกซ้ายจึงแทงเพื่อหวังให้ตาย
นานๆครั้งที่มีผู้ถูกแทงตามแขนขาแต่เป็นเหตุให้ถึงตาย เนื่องจากแทงถูกเส้นเลือดแดงใหญ่ ผู้เขียนพบหนึ่งรายถูกแทงหลายแห่งที่แขนทั้ง 2 ข้าง ที่แขนซ้ายที่ลึกมีที่ใกล้ข้อมือ แต่ที่ต้นแขนขวามีที่ใต้รักแร้หนึ่งแผล ผู้ตายมีผ้าผูกที่แขนซ้ายเพื่อห้ามเลือด จากการตรวจศพพบว่าแผลที่ตายคือแผลที่รักแร้ขวาเนื่องจากตัดเส้นเลือดแดงใหญ่ แต่แผลที่ข้อมือซ้ายดูเป็นแผลใหญ่แต่ไม่ถูกเส้นเลือด
แผลที่แขนด้านนอกและฝ่ามือแสดงการรู้ตัวของผู้ถูกแทงและพยายามป้องกันตัวด้วย(defense wound)
การถูกแทงจากดาบหรือหอกพบน้อยในปัจจุบัน โดยเฉพาะในกรุงเทพหรือเมืองที่พัฒนาแล้วและไม่ได้ใช้สิ่งเหล่านั้นเป็นเครื่องมือทำงาน ตามชนบทอาจจะยังพอพบบ้าง
การถูกเสียบถูกปัก สิ่งที่เสียบหรือปักอาจไม่คมมากแต่อาศัยความแรง เช่น ตกจากที่สูงลงมาถูกไม้หรือสิ่งอื่นที่ตั้งรับอยู่เสียบ เศษไม้ที่ถูกพายุพัดมาเสียบ ถูกลูกธนูหรือลูกศรยิงมาปัก ซึ่งถ้าสิ่งที่มาเสียบมาปักไม่มีคมและเล็กบาดแผลอาจเหมือนทางเข้ากระสุนปืนได้ คือจะมีขอบถลอกรอบรูที่ทางเข้า แต่ถ้ามีคมแผลก็จะคล้ายถูกแทง คือมีรูปร่างแผลตามลักษณะของหัววัตถุที่พุ่งเข้ามาเสียบ
ถ้าแผลถูกแทงยังมีมีดปักอยู่ การดึงมีดออกต้องระมัดระวังการทำลายลายพิมพ์นิ้วมือ การดึงมีดออกต้องดึงที่ด้ามโดยให้ใกล้ใบมีดที่สุด และใช้นิ้วให้น้อยที่สุด เช่น ใช้เฉพาะนิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้ก็พอ
การเชือดคอตนเองมักมีเลือดเปื้อนมือตัวเอง แต่ถ้าแทงส่วนอื่นอาจไม่มีเลือดเปื้อนมือก็ได้
โดยทั่วไปการพบอาวุธที่ข้างๆตัวผู้ตายมักเป็นการทำตนเองเพราะไม่ได้เอาอาวุธไปซ่อน แต่คนร้ายอาจทิ้งอาวุธไว้เพื่อลวงพนักงานสอบสวน หรือผู้ฆ่าตัวตายแต่ยังไม่ตายในขณะนั้นอาจนำมีดไปซ่อนเพื่อทำให้ดูเหมือนการถูกฆ่าตายก็ได้
การประเมินว่าผู้ตายสามารถเคลื่อนไหวมากน้อยเท่าใดขึ้นอยู่กับอัตราและปริมาณการเสียเลือด ถ้าเสียเลือดเร็วอาจตายเร็ว นอกจากนั้นยังขึ้นอยู่กับสภาพของผู้ถูกแทงด้วย

แรงที่ใช้ในการแทงใช้แรงมากหรือน้อย สังเกตได้จาก
1. สภาพของมีด
- ปลายแหลมมากหรือทู่
- ความคมของคมมีด
- ความบางของคมมีด
- มีดสองคมหรือคมเดียว
- ความบางของสันมีด
2. ความต้านทานของอวัยวะที่มีดผ่าน
3. ความลึกของแผล
4. ความหนาแน่นของเสื้อผ้าและสิ่งที่ขวางใบมีดอยู่
บาดแผลถูกเชือดหรือปาด(incised wound)
เป็นแผลที่เกิดจากของแข็งมีคม เช่น มีด เศษกระจก เศษโลหะ หรือ แม้กระทั่งกระดาษ เกิดขึ้นจากการเอาด้านคมของวัตถุนั้นปาดไปบนผิวหนังทำให้เกิดแผลขึ้น แผลถูกเชือดนี้จะมีความยาวมากกว่าความลึก ส่วนมากแผลชนิดนี้ไม่ทำให้ถึงตายยกเว้นเชือดบริเวณคอ หรือข้อมือกรณีฆ่าตัวตาย แต่ถ้าเป็นการฆาตกรรมแผลจะเชือดที่ ลำคอเท่านั้น
ความยาวหรือความลึกของแผลไม่ช่วยในการประเมินลักษณะอาวุธ เช่น แผลถูกเชือด ยาว 3 นิ้วลึกครึ่งนิ้ว อาวุธอาจจะเป็น มีดที่ยาว 6นิ้ว หรือ2นิ้ว หรือเป็นมีโกน หรือเป็นเศษกระจกที่คม หรือสิ่งมีคมใดใดก็ได้
แผลถูกเชือดเริ่มจากผิว แล้วลงลึก จากนั้นจึงขึ้นมาบนผิวอีกครั้งหนึ่ง ถ้าใบมีดทำมุมเฉียงกับผิวอาจทำให้เกิดแผลที่เป็นฝาได้
บางครั้งแผลถูกเชือดหลายแผลอาจจะเกิดจากการเชือดครั้งเดียว
ปากแผลที่ถูกเชือดอาจจะแยกออกได้ถ้าเชือดขวางลายของผิวหนัง
แผลเชือดฆ่าตัวตายก็อาจมีแผลแห่งความไม่แน่ใจ และจะเลือกสรรส่วนของร่างกายที่จะกระทำ (คือไม่ผ่านเสื้อผ้า)เหมือนบาดแผลถูกแทง
แผลเชือดข้อมือตนเอง ถ้าถนัดขวาจะอยู่ที่แขนซ้ายด้านใน ถ้าถนัดซ้ายจะอยู่ขวา ถ้าเป็นแผลที่เกิดที่หลังมือหรือแขนด้านนอกหรือที่ฝ่ามือมักเป็นแผลแห่งการต่อสู้
ถ้าสิ่งมีคมเป็นของมีสองคมและไม่มีด้าม ( เช่นใบมีดโกนยิลเล็ตแบบเก่า ) อาจพบแผลเล็กๆที่นิ้วมือที่จับใบมีดด้วย และระหว่างการเชือดถ้ามีเลือดออกมาก อาจทำให้ลื่นและคมมีดไถลออกไปที่แขนด้านนอกทำให้เกิดคล้ายแผลแห่งการป้องกันตัวได้
แผลถูกเชือดคอสามารถบอกวิธีการเชือดได้ คือ ถ้าผู้กระทำอยู่ด้านหลังและถนัดขวาจะเชือดจากซ้ายไปขวา จุดที่เริ่มมักอยู่สูงอาจจะเป็นที่ใกล้ใบหู ลากผ่านลำคอ ด้านหน้าและออกที่ลำคอด้านขวาแต่อยู่ต่ำกว่าจุดเริ่ม และแผลจะลึกที่สุดมักเป็นที่กลางแผล
ถ้าผู้กระทำอยู่ด้านหน้า การเชือด(มีลักษณะคล้ายการฟัน)มักทำให้เกิดแผลสั้นกว่าและไม่โค้ง
ในผู้ป่วยโรคจิต การเชือดตัวเองมักทำที่อวัยวะเพศ แต่การแก้แค้นที่เกี่ยวเนื่องกับทางเพศก็มักกระทำที่อวัยวะเพศด้วย ที่พบบ่อยในประเทศไทยคือ ภรรยาตัดอวัยวะเพศสามี เป็นต้น
บาดแผลถูกเชือดที่แช่น้ำนานๆ อาจพบลักษณะคล้ายแผลที่เกิดหลังตายได้
แผลถูกเชือดคอ ที่เป็นอุบัติเหตุพบน้อยมาก เช่นอาจถูกของแข็งมีคมปลิวมาเชือดคอพอดี
เลือดในบริเวณที่เกิดเหตุที่อาจจะมีจำนวนมากอาจจะพบร่องรอยลายมือลายเท้าของผู้เกี่ยวข้องก็ได้

แผลถูกฟัน(chop wounds)
แผลถูกฟันหรือสับเป็นแผลจากของแข็งมีคมที่หนัก เช่น ขวาน อีโต้ มีดสับหมู ฯลฯ จึงมักจะมีแผลที่กระดูกด้วย แผลจะมีลักษณะผสมของแผลเชือดกับแผลฉีกขาดจากของแข็งไม่มีคม คือขอบแผลไม่ค่อยเรียบ อาจจะมีช้ำหรือถลอกที่ขอบแผล แต่ไม่มีสะพานเนื้อเยื่อ และไม่มีโพรงแผล
ใบพัดเรือก็ให้แผลในลักษณะนี้ และการพบศพที่ถูกใบพัดเรือและอยู่ในน้ำนานๆจะบอกว่าถูกใบพัดเรือก่อนหรือหลังตายได้ยาก

แผลการรักษา(therapeutic or diagnostic wounds)
บาดแผลจากการรักษาโดยการผ่าตัดมักทำให้เกิดการสับสนในการตรวจแผลถูกของแข็งมีคมเสมอ แพทย์ผู้รักษาต้องส่งรายงานการผ่าตัดและการรักษามาพร้อม กับศพทุกครั้ง และสิ่งที่กระทำบนตัวผู้ป่วยก่อนตาย เช่นสายน้ำเกลือ ท่อถ่ายเลือด ผ้าปิดแผล ฯลฯ จะต้องติดมากับศพห้ามดึงออก

ที่มา http://www.ifm.go.th